Titel: “Prosperity Mach-1”

– Locatie: Weidevenne, Purmerend

– Kunstenaar: Hans van Houwelingen

– Opdrachtgever: Gemeente Purmerend, projectbureau Wijdevenne

– Projectopzet, formuleren opdrachtbrieven, advies kunstenaarskeuze,

projectbegeleiding vanaf begin tot fase oplevering:

Wiseguys, Marco Cops

HANS VAN HOUWELINGEN / PURMEREND PROSPERITY MACH 1
De bloei van Purmerend vanuit beton-perspectief.

Beton is voor Purmerend het cement tussen economie en cultuur. Decennia lang was de betoncentrale in Purmerend het hart van de locale economie. De kraan van de centrale, waarmee de zandschepen op het Noord Hollands Kanaal werden gelost, werd het icoon van vooruitgang. Het aanschouwen van die kraan betekende opgestroopte mouwen, er werd gewerkt aan de toekomst. De loskraan is gesloopt, maar wordt gemist, niet alleen als landmark, maar vooral als herinnering aan een tijd waarin hard werken de toekomst verzekerde.

In de moderne tijd werd beton synoniem aan toekomst: voorspoed is bouwen, bouwen is beton. Het spreekt voor zich dat ook voor de in Purmerend geboren en getogen architect Mart Stam beton een geliefd materiaal was. Mart Stam (1899-1986), wereldberoemd als architect en ontwerper van de Nieuwe Zakelijkheid, was van grote invloed op de culturele impact van de toepassing beton, die de architecten in die tijd ongekende mogelijkheden gaf. Zijn eerste zelfstandige opdracht was in Purmerend in 1926, een betonnen monumentale zitbank, ter ere van de plaatselijke huisarts J.J.Maats. Voor Purmerend bleef het daar bij. Het monument bestaat nog steeds, zij het verplaatst en grotendeels gesloopt. De ironie wil dat beton ongeschikt was voor de fragiele constructie.

De huidige stadsuitbreiding Weidevenne, op en om het terrein van voormalige betoncentrale, gaf in 2007 aanleiding om uiting te geven aan de ontwikkeling van Purmerend. Kunstenaar Hans van Houwelingen ontwierp Purmerend prosperity mach1 en Purmerend prosperity mach 2. Twee tegenbeelden, beide relikwieën van de synergie tussen economische vooruitgang en culturele ontwikkeling, een reenactment van de voorspoed van Purmerend.

Op het enige restant van de betoncentrale, een zestig meter lange betonnen railfundering waarover de kraan langs het Noord Hollands Kanaal heen en weer reed, is in mach1 opnieuw kraanrails gemonteerd. Uit de moderne geschiedenis van de oude loskraan ontspruit een vervangend landmark in een robuust cardiogram van de dynamiek van deze plek. Een formeel kunstwerk van beton en staal, een trademark van de tijd waarin arbeid het beeld van de toekomst schetste.

In Mach2 heeft Hans van Houwelingen de zitbank van Mart Stam uit archiefmateriaal gereconstrueerd en de gemeente Purmerend voorgesteld deze in productie te nemen. Niet als uniek gedenkmonument, maar als monumentaal stadsmeubel. Een uit Purmerend afkomstig kwaliteitsproduct dat behalve in Weidevenne op meerdere plaatsen in de stad geplaatst gaat worden. Een trademark direct vanuit de wortels van de locale cultuur.