IJsei, Amsterdam, Moniek Toebosch

– Titel: “Waiting for Busses & Birds”

– Locatie: IJsei – Busstation Centraal Station Amsterdam (IJzijde)

– Kunstenaars: MONIEK TOEBOSCH (1948-2012) in samenwerking met:
ULRIKE BRANDI Licht

– Opdrachtgever: Dienst Infrastructuur Verkeer en Vervoer, DIVV

– Projectopzet, formuleren opdrachtbrieven, advies kunstenaarskeuze, projectbegeleiding:

Wiseguys (Marco Cops)

-Fotografie en programmering lichtprjecties: ErikTronics – Erik Beemster

Voor een video impressie met geluid klikt u hier

IJsei Moniek Toebosch waiting for busses and birds-1

De indrukwekkende architectuur van de overkapping achter het Centraal Station en het weefsel van verschillende verkeersstromen daaronder vragen eerder om een ‘metafysische’ benadering dan een fysieke visuele toepassing van kleurpatronen of lichtobjecten.
 De inpassing van een kunstwerk moet concurreren met ‘spectaculaire momenten’ die straks vanuit het busstation zijn te ervaren, zoals het adembenemende uitzicht op het IJ, de opkomende of ondergaande zon, het geluid van regen op het glazen dak, de scheepstoeter van een cruiseboot, een sneeuw-storm over het IJ en natuurlijk de treinen en bussen die af en aan rijden en goed waarneembaar zijn op het busplatform.
 Licht dient zowel de veiligheid, als het zich comfortabel voelen in een ruimtelijke omgeving, waardoor de gebruiker zich zowel overdag als ’s avonds van de ene openbare ruimte in de andere kan begeven.

IJsei Moniek Toebosch waiting for busses and birds-2
De kunstwerken van Moniek Toebosch (1948-2012) daarentegen kunnen en willen ontregelen, bij voorkeur onverwachts opduiken en weer verdwijnen.
 Daar waar het bureau Ulrike Brandi een sobere opeenvolging van licht voorstaat, zowel in overeenstemming met de architectuur als de gebruiker, zou de kunsttoepassing zich volledig kunnen richten op een onverwachte ontmoeting, sterker nog, de bezoeker mogelijk kunnen beschijnen. Niet permanent, maar af en toe aanwezig zijn. We zijn in een busstation maar zijn we voor even ook elders? Om de strijd met de verschillende (aantrekkings)krachten aan te gaan is een simpel maar adequaat ‘verhaal’ gevonden dat ‘het wachten’ stimuleert.

adler

Van tijd tot tijd  worden door middel van vier projectoren, vogel-achtige figuren geprojecteerd, die zich op diverse manieren traag van links naar rechts of van rechts naar links voortbewegen over de totale breedte van het 250 meter lange dak.

trio3

Daardoor kunnen onverwachte situaties/projecties ontstaan, die slechts waarneembaar zullen zijn bij het vallen van de avond en de gehele nacht, in de vroege ochtenduren en dus bij dichte mist. Overdag is het kunstwerk niet of nauwelijks waarneembaar, maar dan zal juist het geluid van de vogel-achtigen te horen zijn, zowel via gerichte geluidsboxen die tussen de aanwijsborden omlaag gericht worden geplaatst.

IJsei Moniek Toebosch waiting for busses and birds-3

Het werk vraagt een uitvoerige testperiode met name voor de tijdsduur, zichtbaarheid en beweging (senleheid) van de figuren, die zal starten zodra het eerste deel van het busstation zal worden opgelever. Door het tussentijdse overlijden van de kunstenaar heeft ErikTronics, die veel heeft samengewerkt met Moniek de uitvoering van het artsitieke deel ter hand genomen. Samen met WISEGUYS en Rudy Luijters is het werk ‘in de geest van Moniek’ uitgevoerd in het voorjaar van 2013 en zal het laatste deel uitgevoerd worden in de zomer van 2015. Dit in verband met een nog te plaatsen lift en de nog te bouwen buswachtersruimte op het busplatvorm (Oost).

het werk is te zien en te horen (op het Westelijk busplatform) vanaf december 2014.

Impressie van de programmering ten tijde van de uitvoering

engellijnderijpmbeemster1