KunstKids

Atelier KunstKids is een initiatief van stichting Kinderopvang Den Helder/Texel.

Na de succesvolle pilot die we in 2007 hebben gedaan was er belangstelling om het Atelier te continueren. Er is in samenwerking met Kunstenaars en Co gekozen om het gehele schooljaar 2007-2008 het atelier te laten leiden door kunstenaars die ieder hun eigen programma zouden maken voor de workshops. De pilot bevestigde de veronderstelling dat kunstenaars een speciale kwaliteit bezitten om met spannende en nieuwe technieken en benaderingen te werken die voor de kinderen inspirerend werken. Via een campagne van Kunstaanrs en Co is een oproep gedaan voor kunstenaars om zich op te geven hiervoor. Vanuit een twintigtal belangstellenden hebben we vijf kunstenaars geselecteerd voor het schooljaar 2007-2008.

Siree van der Velde
Marjet Wessels Boer
Rianne van Duin
Hantzen Ploeger
Carolien Euser

CONCEPT ATELIER KUNSTKIDS

Kunstenaars hebben een groot creatief bereik omdat ze zelf intensieve ontdekkers zijn. In zeker zin hebben kunstenaars deze onderzoekende en lerende houding met kinderen gemeen. Doordat kunstenaars in hun eigen werk op zoek zijn naar een ultieme en bruikbare vorm om iets uit te drukken zijn kunstenaars vaak experimenteel ingesteld en in staat te vernieuwen. Het zijn dan ook die gemeenschappelijke interesses, het onderzoeken en ontdekken die een rode draad vormen in de programmering van het atelier.

Bij de workshops zijn we ervan uitgegaan dat er in principe bij de kinderen een grote creativiteit aanwezig is doordat ze al spelenderwijs de wereld ontdekken en proberen te ordenen of te begrijpen. Deze creatieve mogelijkheden van het kind moeten soms wel gestimuleerd of ontsloten worden. Hier is een rol weggelegd voor kunstenaars die de kinderen nieuwe manieren van kijken en technische mogelijkheden kunnen aanreiken. Bovendien helpen zij de kinderen door hen vertrouwen te geven om hun eigen creativiteit en de nieuwe technieken te gebruiken en ze daarmee enthousiast te maken. Het laten zien van voorbeelden, het visueel voeden en het actief samenwerken met de kinderen bleken belangrijke succes factoren in deze pilot voor het Atelier KunstKids. Daarbij is er bij de jongste groep de peuters (tot 4 jaar) duidelijk behoefte aan ervaringsgericht leren en staat het spelen centraal, terwijl bij de kinderen van de naschoolse opvang (van vier tot twaalf jaar) er duidelijk meer behoefte is aan het leren en toepassen van technieken.

THEMA’S

Hadden we in de pilot een vaste thematiek, de vier elementen, in deze serie workshops hebben we gekozen om de kunstenaars vanuit hun eigen oeuvre en fascinatie voor materialen en technieken te laten werken. Hierbij zijn we uitgegaan van een opzet die behalve voor de kinderen, ook voor de kunstenaar zelf een waardevolle ervaring kan opleveren. De artistieke ambitie en de interesse van de kunstenaar voor kunsteducatie zijn zodoende medebepalend voor wat er in het Atelier samen met de kinderen ontwikkeld wordt. Ook dit keer hebben de deelnemende KunstKids met passie gewerkt aan de thema’s en technieken die hen werden aangereikt. Met veel enthousiasme hebben de kunstenaars Siree van der Velde, Marjet Wessels Boer, Rianne van Duin, Hantzen Ploeger en Carolien Euser gewerkt met de kinderen. De kunstenaars gaven ieder zes workshops, waarvan bij de laatste, de zogenaamde estafette workshop, de kunstenaar van de volgende serie aanwezig was en assisteerde. Zodoende konden de kinderen en de ‘nieuwe’ kunstenaar met elkaar kennis maken. Deze workshop bleek in de evaluatie erg positief ervaren te worden en we gaan dan ook proberen om in het vervolg van het Atelier vaker met twee kunstenaars les te geven.

 

WORKSHOPS

In de thematiek van de workshop zijn de kunstenaars vaak uitgegaan van dingen die heel dichtbij de kinderen zijn. Het zijn vormen of dingen die in de directe omgeving van de kinderen te vinden zijn. Tegelijkertijd laten we dingen zien en ervaren die ver weg zijn, exotische dingen, of dingen gezien vanuit een ander standpunt.  Zo werkte Siree van der Velde, zelfs letterlijk met het thema ‘Dichtbij’ en werden de contouren van je eigen lichaam getekend, maar dan wel op ware grote, op hele grote vellen papier. Ook maakte ze samen met de kinderen een animatie film van verschillende kapsels op steeds hetzelfde voor-getekende hoofd. Marjet Wessels Boer liet in haar serie workshops ‘Installaties van papier’ de kinderen ervaren hoe je met een zeer alledaags materiaal, krantenpapier, hele grote indrukwekkende dingen kan doen. Het hele klaslokaal is ingepakt met krantenpapier waardoor alle vormen extra opvallend werden. En er is van papiermaché een reuzenboom gemaakt, met daaromheen ontelbare proppen gekleurd papier als papieren ‘vruchten’ van die boom. Het thema van Rianne van Duin thema was ‘Drukwerk en Grafiek’. Zij verraste de kinderen door te laten zien hoe je zelfs met knikkers en stamppot-stampers kunt drukken. Tal van druktechnieken passeerden de revu. Zo werd er in linoleum gesneden en gedrukt en ook werden d.m.v. sjablomen en tamponeren T-shirts bedrukt. Tot slot kregen de KunstKids een echt, zelfgedrukt KunstKids Drukwerk Diploma mee naar huis. Hantzen Ploeger heeft ondanks dat ze helaas geruimte tijd ziek was, toch ook een heel inspirerende workshop gegeven met het thema ‘Vliegen’. Op een enorm vel papier tekenden de KunstKids met houtskool en kleiwater het landschap gezien vanuit de lucht. Zo’n ander standpunt innemen kan heel verrassend werken. Ook heeft ze n.a.v. het Icarus verhaal de kinderen met was ‘vliegende’ voorwerpen laten maken. Carolien Euser heeft een project ‘Herrekijker’, waarmee ze al jaren bezig. Herrekijker is een lesprogramma dat het bewustzijn stimuleert van de eigen omgeving van kinderen. Het werkt met de ideeën, fantasieën, gevoelens en gedachtes die het kind daarbij heeft. In de lessen wordt het gebruik van de zintuigen aangescherpt en gaan de kinderen hun gedachten en ideeën door middel van tekenen en fotografie uitwerken. Voor Atelier KunstKids gebruikte ze het thema ‘Van buiten naar binnen’. Buiten werden beelden verzameld. Zo werden de ‘gezichten’ die kinderen in boomschors zagen gefotografeerd. Later hebben de kinderen op de foto’s geschreven wat ze daarbij dachten (hun binnenwereld). Kinderen hebben hun dagelijkse omgeving anders leren zien en nieuwe dingen ontdekt, zoals met waterspuitjes (tijdelijke) tekeningen op stoeptegels maken.

Door iets te fotograferen neem je afstand en wordt het mogelijk dat je beter kan ontdekken waarnaar je kijkt en wat je nou eigenlijk ziet.

Door deze verbinding van het bekende met het onbekende kan de verbeelding van de kinderen geprikkeld worden. Het stimuleert hen om verschillende ‘talen’ te gebruiken of het een in het ander te ‘vertalen’.

CONTINUEREN ATELIER

Het is gebleken dat het animo bij de kinderen en de ouders groot is om door te gaan met het Atelier KunstKids na de zomervakantie. Ook de kunstenaars zijn enthousiast. Het lijkt hen ook een schat aan inspiratie op te leveren.

Heel belangrijk bleek de inbreng van de pedagogisch medewerkers bij het succes van de workshops. Door hun assistentie en pedagogische ondersteuning, konden de kunstenaars zich concentreren op de inhoud van de les. Doordat we alle workshops hebben geëvalueerd hebben we de sterke en zwakke punten van het lesprogramma in beeld kunnen krijgen. Met die ervaring zullen er een aantal zaken worden aangepast en wordt het Atelier KunstKids vervolgt na de zomer. Er zijn al drie kunstenaars die tot het einde van 2008 workshops zullen geven en er wordt momenteel gewerkt, weer samen met Kunstnaars en Co, aan een nieuw programma voor het continueren van Atelier KunstKids in 2009-2010.