Kattenburgerstraat

Kattenburgerstraat

Opdrachtgever:
 Gemeente Amsterdam, Stadsdeel Centrum
Advies: Marco Cops en Jerome Symons
Projectbegeleiding: Marco Cops
“Kattenburger Triumphal Arch”     David Smithson en Kristina Leko (2010)  “Rumoer”                                                   Dirk van Lieshout (uitvoering medio 2013)

Binnen de Gemeente Amsterdam vormt de Kattenburgerstraat een belangrijke schakel voor de bereikbaarheid van de binnenstad (stadsdeel Centrum). Er is veel doorgaand en bestemmingsverkeer en ook parkeren er veel touringcars van toeristen die vanuit de Kattenburgerstraat de binnenstad en de noordoostelijke eilanden gaan verkennen.
Toch is de Kattenburgerstraat misschien wel de minst aantrekkelijke straat in de binnenstad. Kenmerken zijn de relatief grote lengte (500m) en breedte (40m), het vele doorgaande verkeer en de eentonige woningbouw van een bouwstijl die niet bij de binnenstad past.

De plekken voor de kunstwerken moeten in alle diversiteit toch als één traject overkomen. Om de daarvoor noodzakelijke artistieke samenwerking mogelijk te maken, is er wat betreft de selectie van de kunstenaars niet gekozen voor een competitie, maar zijn er kunstenaars uitgenodigd van wie op grond van hun oeuvre en werkwijze mag worden verwacht dat zij in open dialoog tot een treffende en verrassende verbeelding komen.

In een reeks van gezamenlijke workshops, onder regie van WISEGUYS, hebben de kunstenaars hun ontwerpen ontwikkeld en afgestemd op het totaalbeeld dat zij samen willen bereiken.
Bij de ontwerpen golden de volgende randvoorwaarden:
–     De kunstwerken vormen een samenhangende reeks (qua thematische benadering);
–     zijn gericht op verschillende soorten passanten (wijkbewoners, toeristen);
–     bieden verschillende belevingen bij verschillende snelheden (te voet, fiets, auto);
–     nodigen uit tot (even) verblijven en/of gebruiken;

In de workshops kwamen de kunstenaars gezamenlijk tot besluit:
-Kristina Leko/David Smithson brengen de huidige eilandbewoners in beeld; de recente geschiedenis van de buurt
-Dirk van Lieshout verbindt deze timeframes met geluiden uit verschillende tijden als een audiotrack, zijn werk verbind inhoudelijk (middels de geluidsfragmenten) verleden en heden.

Dirk van Lieshout, Rumoer 2013
Dirk van Lieshout Rumoer KattenburgRumoer Dirk van Lieshout 2013
Dirk van Lieshout Rumoer Kattenburg2

Dirk van Lieshout putdeksels

Dirk van Lieshout Rumoer Kattenburg4

Dirk van Lieshout Rumoer Kattenburg1
Het werk ‘Rumoer’ laat verschillende opstanden en rumoer horen die zich op de Eilanden hebben afgespeeld. Bij betreding  van de deksels speelt zich het geluid af van een specifieke oproer. Het kan een opstand zijn zoals een huurstaking die 17 jaar duurde en uiteindelijk door bewoners gewonnen is of de historische opstand in 1787 waarin de  Kattenburgers  die zich de geuzennaam Bijltjes aanmeten, het aan de stok kregen met de rest van de stad (de patriotten) en dit escaleerde in een beleg waar de Bijltjes de brug ophesen en er op die manier niemand meer in of uit kon. Je hoort onder andere fragmenten van een radio-uitzending uit 1911, gesprekken met buurtbewoners of verhalen over oproerige types uit de buurt zoals Kees Hoekert en Robert Jasper Grootveld.

Dirk van Lieshout deed intensief onderzoek naar de opstanden in Kattenburg en werkte samen met het Amsterdams stadsarchief en vele buurtbewoners.

De verschillende opstanden zijn in samenwerking met geluidskunstenaar Lukas Simonis  uitgewerkt tot zes op zichzelf staande geluidscomposities.

Het werk Rumoer laat zien (en horen) waartoe een eeuwenoud gegeven als opstand en rumoer toe leidt. Nog steeds zijn volksopstanden actueel, kijk maar naar het Taximplein in Turkije.Inventeers : Dirk van LieshoutInstallatie van de techniek in de Putten door Inventeers uit Leiden

Dirk van Lieshout is een Rotterdamse kunstenaar die monumentale, ruimtevullende installaties maakt en daarbij een belangrijke rol toedeelt aan de context, de omgeving waar ze worden geplaatst. Zijn werken zijn onder andere getoond in Berlijn, Istanbul Korea,Tokio, Xiamen, Los Angeles, en op veel plekken in Nederland.
http://www.dirkstudio.com

 

David Smithson / Kristina Leko ‘Kattenburger Triumpal Arch’ 2010Kattenburger Triumphal Arch, David Smithson en Kristina Leko (2010)
De Amerikaanse beeldhouwer David Smithson en de Kroatische multimedia kunstenaar Kristina Leko werken internationaal samen aan ‘community art’ projecten. De ironische, absurdistische werkwijze van Smithson sluit wonderlijk wel aan op de serieuze en doeltreffende methodieken van Leko om buurtbewoners in een kunstwerk te laten participeren.
Smithson heeft al verschillende opdrachten in Nederland gerealiseerd. In zijn eigen werk maakt hij geregeld gebruik van architecturale composities..
De voor Kattenburg gekozen materialen en techniek, prints met keramische pigmenten op keramische tegels, heeft Smithson eerder met succes toegepast bij de door hem ontworpen  betegeling van een tunnel in Krimpen aan de IJssel.

Samen met de bewoners van het eiland Kattenburg richten Kristina Leko en David Smithson een triomfboog op voor de buurt. Daarop zijn teksten afkomstig uit verhalen van de bewoners over de rente geschiedenis van hun wijk.
Die staat van oudsher bekend om zijn eigenzinnigheid, samenhorigheid en daadkrachtig burgerinitiatief.

In een reeks van workshops hebben de kunstenaars en de bewoners de teksten samengesteld en aan de hand van een groot schaalmodel (70%) is de typografie en layout van de triomfboog bepaald.

De triomfboog werkt als een poort naar de Kattenburgerdwarsstraat en zet door zijn inhoud, ontwikkeld met de bewoners, een contrapunt tegenover de lange muur van het marinecomplex. Een verlichtingsplan verlicht in de avondsituatie de poort en de kolommen met teksten.